De gezondste en ongezondste woonplaatsen van Nederland

“Het milieu en de leefomgeving in Nederland zijn in slechte staat”, lazen we op de website van het RIVM. De bodem- en waterkwaliteit zijn aangetast, en ook de luchtkwaliteit laat te wensen over. En een ongezonde leefomgeving kan flinke gevolgen hebben op onze gezondheid.

Maar wat maakt een woonplaats eigenlijk gezond? Welke plekken scoren goed, en waar moet je juist niet zijn als je een frisse neus wilt halen?

Wat is een gezonde woonplaats?

In de Gezonde Stad Index 2022 onderscheidt Arcadis verschillende onderdelen van een gezonde woonomgeving:

• Gezonde bouw: comfortabele woningen en gebouwen, goede voorzieningen en voldoende ruimte.
• Gezonde mobiliteit: veilige loop- en fietsroutes en een goed functionerend openbaar vervoersysteem.
• Gezonde buitenruimte: voldoende groen en natuur.
• Gezond milieu: goede luchtkwaliteit, weinig geluidsoverlast en weinig hittestress.
• Gezonde gemeenschap: een veilige, gezonde omgeving die zich richt op fysieke en mentale gezondheid.

De gezondste woonplaatsen

De winnaars? De onderzoekers scoorden 20 steden op de bovenstaande factoren en kwamen uit op de volgende top 10:

1. Groningen
2. Emmen
3. Apeldoorn
4. Nijmegen 
5. Maastricht
6. Almere
7. Amersfoort
8. Haarlem
9. Enschede
10. Breda

Waar blinkt de top 3 in uit? Volgens Arcadis scoren Emmen en Apeldoorn vooral hoog op 'gezonde buitenruimte’ en ‘gezonde gemeenschap’ terwijl Groningen het goed doet op ‘gezonde gebouwde omgeving’ en ‘gezonde mobiliteit'.

Alle steden bovenaan het lijstje zetten zich actief in om hun bewoners (en bezoekers) een fijne omgeving te bieden. Een voorbeeld? Groningen investeert actief in het groener maken van de stad, met de hulp van de inwoners. Met een kleine bijdrage richten buren hun straten groener in. Dit is niet alleen goed voor de natuur en de buitenruimte, maar brengt ook de gemeenschap samen in beweging.

Luchtkwaliteit

Net als bij ieder lijstje, hangt de volgorde uiteraard af van de factoren die zijn gemeten. Zo scoort Nijmegen goed in de lijst van Arcadis, maar kwam deze stad in 2021 nog in het nieuws door de problematische luchtkwaliteit. Uit onderzoek van Het Europees Milieuagentschap (EEA) bleek namelijk dat Nijmegen na Amsterdam de meest vervuilde lucht van Nederland had.

Op zoek naar een plek met gezonde lucht? Dan moet je op de Waddeneilanden zijn. Vooral op Vlieland en Schiermonnikoog adem je nog écht frisse lucht in. Daarnaast zit je ook in de provincies Groningen, Drenthe en Friesland nog relatief goed.

Benieuwd naar de luchtkwaliteit in jouw gemeente? Op de website van Luchtmeetnet vind je actuele informatie voor jouw woonplaats of straat.

Ongezondste woonplaatsen van Nederland

Op basis van de door Arcadis opgestelde voorwaarden is Rotterdam de ongezondste stad van Nederland. Dit waren de steden op plek 16 tot en met 20:

16. Den Haag
17. Tilburg
18. Amsterdam
19. Zaanstad
20. Rotterdam

Helaas scoort Rotterdam niet alleen slecht in de lijst van Arcadis, maar heeft de stad ook met veel luchtvervuiling te maken. Vooral op de Maasvlakte is de uitschoot van schadelijke stoffen (denk aan fijnstof en stikstofdioxiden) hoog, net als in andere industriegebieden zoals Tata Steel bij Beverwijk.

Andere plekken waar je vervuiling kunt verwachten? Dat zijn Amsterdam (Hoofddorp, Schiphol), Den Haag, Utrecht, Nijmegen en – waarschijnlijk geen verrassing – de directe omgeving van de grote Nederlandse snelwegen.

Wat kun je doen?

Dat we in Nederland met veel vervuiling te maken hebben, is niet te ontkennen. Maar wat moeten (en kunnen) we hier eigenlijk mee?

Gelukkig zijn er verschillende manieren om bij te dragen aan een betere luchtkwaliteit. Zo adviseert GGD Leefomgeving het volgende:

• Neem vaker de fiets of het openbaar vervoer of gebruik een elektrische ato.
• Beperk het gebruik van de open haard of houtkachel. Bij houtstook komt er veel fijnstof vrij!
• Eet minder vlees, eieren en zuivel. Veebedrijven veroorzaken veel luchtvervuiling. 

Daarnaast wil je natuurlijk ook aan je eigen gezondheid denken. Hoe bescherm je jezelf zo goed mogelijk tegen vervuilde lucht? Dit is het advies van de GGD:

• Plan je routes bewust. Ga je een stukje wandelen of hardlopen? Kies dan een groene omgeving en ontwijk drukke wegen.
• Check de verwachtingen voor de dag op Luchtmeetnet en probeer de deur uit te gaan op momenten dat de luchtkwaliteit meevalt.
• Zorg voor voldoende ventilatie in huis, zelfs wanneer je aan een drukke weg woont.

Extra zekerheid met een goede Woonverzekering

Ben je op zoek naar een gezonde nieuwe woonplaats? Neem de bovenstaande lijstjes dan zeker mee in overweging. Check daarnaast ook onze Inboedel- of Opstalverzekeringen even. Zo ben je verzekerd van een gezonde én beschermde woonplek.

Meer weten? Lees verder over onze Woonverzekeringen of bereken je premie in 20 seconden.